Το 2020 ονομάστηκε από τον Π.Ο.Υ. «Παγκόσμιο Έτος Νοσηλευτή». Μέσα σ’ αυτό το έτος η κοινωνία έζησε και ζει μία πανδημία.
Σύμπτωση; Μοίρα; Ό,τι κι αν ήταν, η πανδημία του covid 19 συνέτεινε στην προβολή του νοσηλευτικού λειτουργήματος και προήγαγε την εικόνα του νοσηλευτή σε παγκόσμιο επίπεδο ως τον ήρωα της χρονιάς. Αλήθεια, είμαστε ήρωες; Ή επαγγελματίες, επιστήμονες υγείας που απλά κάναμε τη δουλειά μας σωστά ΚΑΙ το 2020;
Ως νοσηλευτής άνθρωπος, λειτουργός υγείας σε ένα σύστημα υγείας ελλιπές θεωρώ πως από την πλευρά μας έγιναν ηρωικές πράξεις που δύσκολα φαίνονται με γυμνό μάτι. Τι ειρωνεία όμως; Αυτές τις πράξεις ο νοσηλευτής τις έκανε ανέκαθεν. Μόνο που τώρα όλα τα φώτα έπεσαν πάνω του και οι πράξεις αυτές έγιναν ορατές. Ποιες πράξεις; Όλοι είδαμε στις ειδήσεις εικόνες από νοσηλευτές να κρατάνε το χέρι των ασθενών τους, να τους δίνουν κουράγιο, να γίνονται κλόουν γι’ αυτούς, να τους κρατάνε το κινητό ή το τάμπλετ τους για να επικοινωνήσουν με τους δικούς τους ανθρώπους. Όλοι είδαμε στις ειδήσεις νοσηλευτές να χορεύουν (αν και εξουθενωμένοι από τις βάρδιες) προκειμένου να κλέψουν ένα χαμόγελο από τους ασθενείς τους. Όλοι είδαμε στις ειδήσεις νοσηλευτές να κερνάνε σπιτικούς κουραμπιέδες και μελομακάρονα τους ασθενείς τους. Όλα αυτά δεν τα γράφει κανένα εγχειρίδιο, κανένα βιβλίο, καμία εργασία παγκοσμίως. Όλα αυτά είναι γραμμένα μέσα στο DNA του νοσηλευτή. Ενσυναίσθηση λέγεται η εφαρμογή που έχει προ εγκατασταθεί μέσα του και δεν σβήνει με τίποτα.
Ως επιστήμονας υγείας όμως και επαγγελματίας νοσηλευτής δεν δέχομαι τον όψιμο θαυμασμό και την αναγκαστική αποδοχή από τον οποιονδήποτε που μέχρι πρότινος εκφραζόταν με απαξίωση στο πρόσωπό μου και κατ’ επέκταση στο πρόσωπο της νοσηλευτικής. Εάν το κάνω αυτό ακυρώνω όλη την προηγούμενη προσφορά μου. Γιατί ο νοσηλευτής υπήρχε και πριν την πανδημία. Θα υπάρχει και μετά. Υπήρχε για όλες τις προηγούμενες ασθένειες και για όλες τις επόμενες. Περιέθαλπε με την ίδια επιστημονική κατάρτιση και το ίδιο υψηλό φρόνημα ευθύνης και δεοντολογίας τους ασθενείς του. Χωρίς εκπτώσεις στην παροχή υπηρεσιών υγείας, παρ’ όλες τις ελλείψεις σε προσωπικό, σε υλικά, σε υποδομές. Εκεί ήμασταν κάθε Χριστούγεννα, κάθε Πρωτοχρονιά, κάθε μέρα, κάθε νύχτα, κάθε ώρα, κάθε λεπτό.
Χρόνια τώρα έγραφα αυτά που ζούμε στα νοσοκομεία και τα σπίτια μας:
- Νοσηλεύτριες πάνε κι έρχονται σε ένα ατέρμονο γαϊτανάκι βαρδιών, απόγευμα – πρωί – νύχτα – νύχτα κ.ο.κ.
- Νοσηλευτές τρέχουν σε διαδρόμους να προλάβουν να κάνουν μια υποτυπώδη νοσηλεία σε 40 ασθενείς μόνοι τους.
- Νοσηλεύτριες αφήνουν τα παιδιά τους (πολλές φορές μόνα τους στο σπίτι) τα βράδια και πάνε για το νυχτοκάματο.
Πολλοί καταλάβαιναν τα γραφόμενα. Άλλοι αρνούνταν να πιστέψουν τις αλήθειες. Ήταν κι αυτοί οι ”δουλειά σας είναι πώς κάνετε έτσι;”, ”Γι’ αυτό πληρώνεστε”, ”άμα δεν σου αρέσει παραιτήσου”, δημόσιοι υπάλληλοι είστε, μήνας μπαίνει μήνας βγαίνει πέφτει ο μισθός κι εσείς γκρινιάζετε;” κι άλλα τέτοια ευτράπελα σχόλια. Και ήρθε ο covid 19 και μία πανδημία να δείξει στους περισσότερους από αυτούς πως όλα αυτά που έλεγαν και λένε απέχουν πολύ από τη πραγματικότητα που έχουν πλάσει μέσα τους. Ξέρετε γιατί μέχρι τώρα κανείς δεν είχε μιλήσει για ήρωες νοσηλευτές; Γιατί στα μάτια του κόσμου που δεν ξέρει και ό,τι γνωρίζει το έχει διδαχθεί από τις ταινίες, ήρωας είναι αυτός που φοράει μάσκα. Τώρα που φορέσαμε μάσκες είδαν τον ήρωα με τη λευκή και μπλε στολή. Πόσο μάταιο!
Η προσφορά μας είναι αδιαμφισβήτητη και πολύμορφη. Ίσως αυτό είναι το πιο ηρωικό στην όλη κατάσταση. Ο νοσηλευτής δεν είναι μόνο ο στυγνός επαγγελματίας. Δεν είναι ο μόνο ο καλός άνθρωπος. Δεν είναι μόνο ο επιστημονικά καταρτισμένος λειτουργός υγείας. Δεν είναι μόνο ένας ακόμα κρίκος στην αλυσίδα της υγείας. Είναι όλα τα παραπάνω, ταυτόχρονα. Και αυτό τον κάνει ήρωα. Κι εμένα υπερήφανο που συναναστρέφομαι με ήρωες. Θα πολεμήσουμε τον COVID – 19 όπως πολεμάμε κάθε ασθένεια. Θα επικρατήσουμε.
Λάμπρος Λιάπης, Μέλος ΠΑ.ΣΥ.Ν.Ο. – Ε.Σ.Υ.,
Νοσηλευτικά Δρώμενα, 1ο Τεύχος, Ανασκόπηση 2020, «Νοσηλευτικό Ιστορικό»
