Σε ορισμένα Νοσοκομεία, παρατηρήθηκε το φαινόμενο προσπάθειας απόδοσης ευθυνών σε Νοσηλευτές, σχετικά με την διαχείριση των αποβλήτων, φαινόμενο που εντάσσεται στη γενικότερη τάση να αποδίδονται εκ προοιμίου ευθύνες στους Νοσηλευτές για κάθε προβληματικό και ακανθώδες ζήτημα που ανακύπτει.
Σύμφωνα με την υπ’ αριθ. οικ. 146163 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής αλλαγής, Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με τίτλο «Μέτρα και Όροι για τη Διαχείριση Αποβλήτων Υγειονομικών Μονάδων. (ΦΕΚ Β 1537 2012) και το άρθρο 9 αυτής:
« 1. Κάθε Υγειονομική Μονάδα που υπόκειται σε περιβαλλοντική αδειοδότηση καταρτίζει «Εσωτερικό Κανονισμό Διαχείρισης Αποβλήτων» σύμφωνα με τον οδηγό του Παραρτήματος II της παρούσας απόφασης. Ο «Εσωτερικός Κανονισμός Διαχείρισης Αποβλήτων» κάθε ΥΜ θεωρείται από την αρμόδια Υγειονομική Περιφέρεια (ΥΠΕ).
2. Η κατάρτιση των ως άνω Εσωτερικών Κανονισμών αποσκοπεί στην εφαρμογή διαδικασιών ολοκληρωμένης διαχείρισης των αποβλήτων εντός των ΥΜ.
Μέσω των Εσωτερικών Κανονισμών καθορίζονται, μεταξύ άλλων, οι στόχοι κάθε ΥΜ αναφορικά με τη διαχείριση των αποβλήτων που αφορούν: Α) την πρόληψη παραγωγής αποβλήτων Β) την ξεχωριστή συλλογή των διαφόρων κατηγοριών / ρευμάτων αποβλήτων Γ) τη διασφάλιση της περαιτέρω σύννομης διαχείρισης των αποβλήτων εκτός των ΥΜ. Οι στόχοι αυτοί είναι δεσμευτικοί για όλο το προσωπικό των ΥΜ, το οποίο, με βάση τις αρμοδιότητες του, συμβάλλει στην επίτευξη τους.»
Τα Νοσοκομεία αποτελούν Υγειονομικές Μονάδες κατά τους ορισμούς του άρθρου 2 παρ. 5 της ίδιας ως άνω απόφασης και έχουν εκ του Νόμου την υποχρέωση να καταρτίσουν τον συγκεκριμένο Κανονισμό. Η υποχρέωση αυτή, από όσο είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, δεν έχει εκπληρωθεί σε πολλά Νοσηλευτικά Ιδρύματα, καθώς τέτοιοι Κανονισμοί – υπό τους όρους και τις οδηγίες της απόφασης (η οποία περιέχει και σχετικά πρότυπα και υποδείγματα) δεν έχουν καταρτιστεί εισέτι.
Στο Παράρτημα ΙΙ της ίδιας ως άνω απόφασης παρατίθεται εξαντλητική περιγραφή του περιεχομένου του εσωτερικού Κανονισμού. Στο Κεφάλαιο 5 αυτού ορίζεται ότι «πρωταρχικό μέλημα των Υγειονομικών Μονάδων είναι ο ορισμός επιτροπής διαχείρισης των αποβλήτων, έργο της οποίας θα είναι ο ορισμός υπεύθυνου διαχείρισης ΑΥΜ, η έγκριση του Εσωτερικού Κανονισμου Διαχείρησης ΑΥΜ, η αναθεώρησή του, ο έλεγχος εφαρμογής του Κανονισμού». Τα μέλη της Επιτροπής είναι μέλη του Διοικητικού Προσωπικού της ΥΜ και πιο συγκεκριμένα οι εξής: Διοικητής, Πρόεδρος Επιτροπής Νοσοκομειακών Λοιμώξεων, Διευθυντές Κλινικών, Διευθυντής Ακτινολογικού, Μικροβιολογικού Τμήματος, Διευθυντής Νοσηλευτικού Προσωπικού, Διευθυντής Φαρμακείου, Προϊστάμενος γραφείου Γενικής Επιστασίας.» Στην ίδια διάταξη προβλέπεται αρμοδιότητα της Επιτροπής για τον Ορισμό Υπευθύνου Αποβλήτων Υγειονομικής Μονάδος και καθορίζονται τα σχετικά με τις συνεδριάσεις της και οι αρμοδιότητες αυτής, αλλά και κάθε μέλους της ξεχωριστά.
Σε ορισμένα Νοσοκομεία, η Επιτροπή αυτή δεν έχει συστηθεί, ενώ δεν έχει λάβει χώρα και η κατά νόμον εξειδικευμένη εκπαίδευση του προσωπικού δια της πραγματοποίησης εκπαιδευτικών προγραμμάτων για το νομοθετικό πλαίσιο, τους ρόλους κάθε κατηγορίας εργαζομένων, τις οδηγίες εφαρμογής των πρακτικών διαχείρισης των αποβλήτων, τις διαδικασίες ελαχιστοποίησής τους, τους κινδύνους που ενδεχόμενα να ανακύψουν και τα σχετικά μέτρα ασφαλείας κλπ. Σε γενικές γραμμές, δεν ακολουθείται η λεπτομερώς περιγραφόμενη στην ανωτέρω ΚΥΑ διαδικασία διαχωρισμού, συλλογής, μεταφοράς, αποθήκευσης και απόρριψης των αποβλήτων, ούτε τηρείται το σύνολο των διατάξεων σχετικά με τον προστατευτικό εξοπλισμό, την ενδυμασία, την ανοσοποίηση και τις πρακτικές διαχείρισης των αποβλήτων .
Από όλα τα ανωτέρω καθίσταται σαφές ότι, παρά την εδώ και δύο περίπου έτη λεπτομερή και πληρέστατη νομοθετική ρύθμιση του ζητήματος, στην πράξη η εφαρμογή της νομοθεσίας είναι πλημμελής. Πρόσφατα δε- στις 23/12/13- με αφορμή τον εντοπισμό μολυσματικών αποβλήτων εντός οικιακών αποβλήτων στο ΧΥΤΑ Φυλής, εξεδόθη σχετική εγκύκλιος του Υπουργού Υγείας για την ορθή εφαρμογή των σχετικών διατάξεων.
Το γεγονός αυτό καθεαυτό, δεδομένης της ελληνικής γραφειοκρατίας και της μεγάλης καθυστέρησης ενεργοποίησης του κρατικού μηχανισμού, δεν μας προκαλεί εντύπωση.
Απορία προκαλεί η στοχοποίηση των Νοσηλευτών σε πληθώρα προβληματικών καταστάσεων. Απορίας άξιον είναι πώς ενώ ελάχιστες από τις παραπάνω διατάξεις εφαρμόζονται στην πράξη, από το πλήθος υπαλλήλων και φορέων που εμπλέκονται στη σύννομη διαδικασία διαχείρισης αποβλήτων, ευθύνες αποδίδονται μόνο στους Νοσηλευτές, οι οποίοι καλούνται να διαδραματίσουν το ρόλο των εξιλαστήριων θυμάτων.
Η ΠΑΣΥΝΟ – ΕΣΥ, πάντα στην πρώτη γραμμή, βρίσκεται δίπλα στους Νοσηλευτές που διώκονται και παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, ετοιμάζοντας άμεση παρέμβαση στους αρμοδίους φορείς για την ορθή εφαρμογή της Νομοθεσίας και την απόδοση ευθυνών εκεί όπου πραγματικά ανήκουν.
