Στις 21/04/2023, κυριολεκτικά στο ..νήμα προ της επίσημης έναρξης της προεκλογικής περιόδου, δημοσιεύθηκε η υπ΄αριθ. οικ. 2/35134/ΔΕΠ Κοινή Υπουργική απόφαση (ΦΕΚ Β2611 2023) με την οποία επανακαθορίζονται οι δικαιούχοι και το ύψος του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας για τους μόνιμους και δόκιμους πολιτικούς υπαλλήλους και υπαλλήλους με σχέση εργασίας ΙΔΑΧ-ΙΔΟΧ του Υπουργείου Υγείας και των εποπτευόμενων φορέων του αναδρομικά από 1/1/2023. Οι Νοσηλευτές κατά το άρθρο 2 της Απόφασης κατατάσσονται σε κατηγορίες ανά φορέα και Υπηρεσία ως εξής:1. Υπάλληλοι ΠΕ και ΤΕ Νοσηλευτικής που απασχολούνται σε Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας (Κ.Υ.) των Δ.Υ.ΠΕ., Κέντρα Ψυχικής Υγείας (Κ.Ψ.Υ.), στο Γενικό Νοσοκομείο Θήρας και στο Εθνικό Κέντρο Αποκατάστασης (Ε.Κ.Α.), Πολυδύναμα Περιφερειακά Ιατρεία, τα Περιφερειακά Ιατρεία, τα Ειδικά Περιφερειακά Ιατρεία, τα Ειδικά Κέντρα Υγείας των Δ.Υ.ΠΕ. και στις Τ.ΟΜ.Υ. και στην Α.Ε.Μ.Υ. Α.Ε κατατάσσονται στην Α’ κατηγορία και δικαιούνται 200 ευρώ μηνιαίως.2. Υπάλληλοι ΠΕ και ΤΕ Νοσηλευτικής που απασχολούνται στο Ε.Κ.Α.Β και σε Οικοτροφεία του Ε.ΚΕ.Ψ.Υ.Ε κατατάσσονται στη Β’ κατηγορία και δικαιούνται 165 ευρώ μηνιαίως 3. Υπάλληλοι ΠΕ και ΤΕ Νοσηλευτικής του Κέντρου Υγείας Αποκατάστασης Αποθεραπείας Κερατέας- «Κ.ΠΡΙΦΤΗΣ», της Πολυκλινικής Ολυμπιακού Χωριού, που απασχολούνται στο Ε.ΚΕ.Α., στις Αποκεντρωμένες δομές ψυχικής υγείας, Μονάδες Ειδικού Αντικειμένου, Αποκαταστασιακές δομές ψυχικής υγείας του Ε.ΚΕ.Ψ.Υ.Ε, στον Ο.ΚΑ.ΝΑ, το ΚΕ.Θ.Ε.Α και τον Ε.Ο.Δ.Υ. κατατάσσονται στη Γ’ κατηγορία και δικαιούνται 150 ευρώ μηνιαίως.4. Υπάλληλοι ΠΕ και ΤΕ Νοσηλευτικής που απασχολούνται στο Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού ανήκουν στη Δ’ κατηγορία και δικαιούνται 105 ευρώ μηνιαίως.
Η απόφαση αυτή αποτελεί την ικανοποίηση ενός πάγιου αιτήματος σχετικά με την «ανακολουθία» του χορηγούμενου επιδόματος με τις παρεχόμενες υπηρεσίες στις υφιστάμενες συνθήκες. Είναι όμως κυριολεκτικά .. σταγόνα στον ωκεανό, αν αναλογιστεί κανείς την χρόνια ανεκτίμητη προσφορά των Νοσηλευτών σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες εργασίας και τις υψηλές κρατήσεις στις οποίες υπόκειται (τόσο αυτό όσο και το σύνολο των ήδη αποψιλωμένων με διαδοχικές μειώσεις μισθολογικών αποδοχών). Προσέτι δε, η αύξηση αφορά μόνο το Υπουργείο Υγείας και όχι τους Νοσηλευτές των ΟΤΑ, του Υπουργείου Δικαιοσύνης, των ΝΠΙΔ που παρέχουν σημαντικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας, των Πανεπιστημίων, κ.α.
Εδώ και έτη οι Νοσηλευτές στηρίζουν ένα ΕΣΥ αποδεκατισμένο, μάχονται καθημερινά με αυταπάρνηση, προσφέροντας τα μέγιστα στο συνάνθρωπο, πολλές φορές με πενιχρά μέσα, μεγάλες ελλείψεις προσωπικού, εξοπλισμού, υλικών και κτιριακών υποδομών, σε αντίθεση με κάθε δείκτη ασφαλούς στελέχωσης και θυσιάζουν την υγεία και τον προσωπικό τους χρόνο στην υπηρεσία των ασθενών και των προγραμμάτων που δεν… βγαίνουν. Οι Νοσηλευτές των ΟΤΑ και του Βοήθεια στο σπίτι παρέχουν αξιοθαύμαστο και επίπονο έργο στην κοινότητα και σε συμπολίτες μας που ανήκουν σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες και οι Νοσηλευτές των λοιπών Υπουργείων και δομών παρέχουν εξίσου σημαντικές υπηρεσίες σε επικίνδυνες και ανθυγιεινές συνθήκες.
Η εμφάνιση της πανδημίας κατέδειξε τη σημασία του ρόλου και του έργου τους και μία ολόκληρη χώρα αφέθηκε κυριολεκτικά στα χέρια ιατρών και Νοσηλευτών. Οι Νοσηλευτές τίμησαν στην πράξη τον όρκο τους και άφησαν κυριολεκτικά τα σπίτια τους και τους οικείους τους, στέλνοντας ηχηρό μήνυμα ανθρωπιάς και αυταπάρνησης στην ελληνική κοινωνία, αντιμετωπίζοντας από την πρώτη ώρα τον αόρατο εχθρό με αυταπάρνηση.
Η αρχική ενθουσιώδης εκδήλωση ευγνωμοσύνης από την κοινή γνώμη και τα χειροκροτήματα, αναπτέρωσαν το ηθικό του νοσηλευτικού προσωπικού και δημιούργησαν βάσιμες ελπίδες για την ανάδειξη των σημαντικών ανισοτήτων εις βάρος των Νοσηλευτών και για την ικανοποίηση και των πάγιων αιτημάτων του κλάδου.
Εντούτοις, στη συνέχεια άρχισε να διαφαίνεται ότι η καθημερινή μάχη των Νοσηλευτών με την πανδημία δεν αναγνωρίστηκε δεόντως και έμπρακτα από την Πολιτεία και δεν ανταμείφθηκε αναλόγως με τη σημασία της. Οι Νοσηλευτές είδαν τις κανονικές άδειες τους να αναστέλλονται, τις οφειλές σε ρεπό και άδειες να αυξάνονται σε εκατοντάδες κατά μέσο όρο, τα όρια της σωματικής και ψυχικής τους δύναμης να εξαντλούνται, τα προγράμματα εργασίας να συντάσσονται κατά καταχρηστική παρέκκλιση των ελάχιστων προδιαγραφών και τις διπλές βάρδιες και το απόγευμα-πρωί-νύχτα να αποτελούν κανόνα και όχι εξαίρεση. Η υποστελέχωση, παρά τις εξαγγελίες, επιλύθηκε μόνο σε μικρό ποσοστό με χαμηλό αριθμό μόνιμων προσλήψεων και το Υπουργείο αρκέστηκε στην πρόσκαιρη λύση του επικουρικού προσωπικού, της εκπόνησης νοσηλευτικών ειδικοτήτων και της παράτασης των κοινωφελών προγραμμάτων του ΟΑΕΔ, ενώ οι εξαγγελίες για οικονομική ενίσχυση των Νοσηλευτών αποδείχθηκαν πολύ κατώτερες των περιστάσεων και αυτή περιορίστηκε σε ένα συνολικά…βασικό μισθό σε διάστημα δύο σχεδόν ετών, που δε δόθηκε σε εκατοντάδες Νοσηλευτές, ενώ σε πολλές περιπτώσεις στη συνέχεια… ζητήθηκε πίσω! Το προσωπικό των εμβολιαστικών κέντρων ακόμη αναμένει να λάβει τις πρόσθετες αμοιβές, αυξήσεις μισθών δεν έλαβαν χώρα ποτέ, η νομοθετική κατοχύρωση ειδικού μισθολογίου και συστήματος αξιολόγησης των Νοσηλευτών δεν αποτέλεσε ούτε καν προσχέδιο Νόμου, ο ρόλος των Νοσηλευτών στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας εκμηδενίστηκε και η δέσμευση περί ένταξης όλων των Νοσηλευτών στο ασφαλιστικό καθεστώς των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων- ιδίως των προσληφθέντων πριν του 2011- έχει παραμείνει απλή θεωρία και η μεγαλύτερη αδικία εις βάρος του κλάδου διαιωνίζεται αδικαιολόγητα.
Το μέλλον θα δείξει αν η αύξηση του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας θα είναι η μόνη μισθολογική ένδειξη σεβασμού στη νοσηλευτική προσφορά ή θα αποτελέσει την απαρχή για τη νομοθετική κατοχύρωση (επιτέλους) ενός ασφαλούς και δελεαστικού πλαισίου εργασίας και αμοιβής που δε θα οδηγεί τους Νοσηλευτές σε μαζικές αποχωρήσεις και δεν θα τους αντιμετωπίζει ως τον τελευταίο τροχό της αμάξης. Κατά το γνωστό τραγούδι: θα φανεί… στο χειροκρότημα.
Ελένη Παπαγεωργίου,
Δικηγόρος – Διδάκτωρ Νομικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α.,
Νομική Σύμβουλος ΠΑ.ΣΥ.Ν.Ο. – Ε.Σ.Υ.
